Szybka terapia onkologiczna i karta DiLO

Szybka terapia onkologiczna – co to jest?

Opowieści o kilku- czy kilkunastomiesięcznym oczekiwaniu na wizytę u specjalisty niestety nikogo nie dziwią. Kolejki u lekarzy to w wielu przypadkach smutna codzienność. W niektórych sytuacjach nie powinno się jednak czekać. Choroby nowotworowe postępują szybko, dlatego tak ważne jest wczesne rozpoznanie, a później – jak najszybsze wdrożenie leczenia.

Wiedzą o tym zarówno lekarze, jak i NFZ oraz ustawodawca, dlatego do onkologa nie potrzebujesz skierowania od lekarza POZ. Jednak jeśli niepokoi Cię coś w stanie Twojego zdrowia i podejrzewasz, że może to być nowotwór, warto zacząć właśnie od wizyty u lekarza pierwszego kontaktu. Ten przeprowadzi podstawowe badania i w razie konieczności zleci wizytę u specjalisty. Aby ułatwić całą procedurę rozpoczęcia leczenia i zminimalizować ryzyko, że utkniesz w kolejce, czekając na wyznaczoną bardzo odległą datę kolejnych świadczeń, w 2015 roku wprowadzono tak zwaną szybką terapię onkologiczną¹.

Szybka terapia onkologiczna krok po kroku

W całym tym programie chodzi o to, by chory mógł szybko zostać przebadany i – jeśli diagnoza się potwierdzi – natychmiast skierowany na leczenie. Nie obowiązują go na przykład limity NFZ – Fundusz zapłaci za terapię nawet wtedy, kiedy szpital wykorzystał już wszystkie środki na dany rok³. Jak przebiega schemat postępowania w ramach szybkiej terapii onkologicznej?

1. Pacjent zgłasza się do lekarza POZ z konkretnymi objawami. Lekarz zleca kolejne badania. Jeśli podejrzewa nowotwór – zakłada Kartę Diagnostyki i Leczenia Onkologicznego, nazywaną też zieloną kartą DiLO⁴.
2. Pacjent z kartą DiLO zgłasza się do specjalisty (zazwyczaj onkologa) przyjmującego w poradni, która znajduje się w sieci realizującej pakiet onkologiczny. Lekarz podejmuje decyzję o dalszym działaniu. Czasem od razu stwierdzi, że to nie rak – wtedy możesz odetchnąć z ulgą. W innych przypadkach kieruje na tzw. diagnostykę wstępną, która służy potwierdzeniu lub wykluczeniu choroby. Co ważne, w szybkiej terapii onkologicznej czas na jej wykonanie nie powinien przekroczyć 28 dni⁴.
3. Jeśli diagnostyka wstępna potwierdzi rozpoznanie nowotworu, nadchodzi czas na diagnostykę pogłębioną. Jej celem jest dokładniejsze zbadanie pacjenta, określenie typu raka i stopnia jego zaawansowania, sprawdzenie, czy doszło do przerzutów, i ewentualne określenie ich umiejscowienia. Ten etap powinien trwać maksymalnie 21 dni⁴.
4. Kolejny etap odbywa się już w szpitalu. To tzw. konsylium, które decyduje o sposobie i harmonogramie leczenia. W jego skład wchodzą onkolog, radioterapeuta, chirurg i radiolog oraz ewentualnie psycholog, pielęgniarka lub inny pracownik medyczny⁴. Konsylium stwierdza, jaki tryb leczenia będzie najbardziej efektywny w danym przypadku (np. chemioterapia, radioterapia, operacja lub inne metody nowoczesnego leczenia). Wyznacza także koordynatora onkologicznego, czyli osobę, która – w największym skrócie – nadzoruje proces leczenia, jest wsparciem merytorycznym i organizacyjnym dla chorego⁵.
5. Następny etap to już rozpoczęcie leczenia – skoordynowanego i kompleksowego, to znaczy obejmującego wszystkie aspekty. Powinno się rozpocząć w ciągu dwóch tygodni od dnia zgłoszenia się do szpitala czy ośrodka leczenia⁴. Jako pacjent otrzymasz wsparcie w umawianiu wizyt, koordynowaniu badań i zabiegów – tak, aby wszystko przebiegało sprawnie i bez zbędnej zwłoki. Dzięki temu w tym stresującym czasie będziesz mieć szansę poczuć się pewniej.
6. Po zakończonym leczeniu pacjent wraca pod opiekę specjalisty. Jeśli terapia przyniosła skutek, otrzymasz informacje dotyczące dalszego postępowania i skierowanie do lekarza POZ. Teraz to on ponownie jest lekarzem prowadzącym – do niego będziesz przychodzić na kontrole, on będzie zlecać kolejne badania i monitorować stan Twojego zdrowia4. Przed Tobą teraz kolejny trudny – chociaż radosny – etap: powrót do normalnego życia.

Kolejne kroki w ramach szybkiej terapii onkologicznej

Karta DiLO – co to jest?

Wiesz już, jak wygląda szybka terapia onkologiczna, warto więc poświęcić kilka słów dokumentowi, dzięki któremu wejście na tę ścieżkę w ogóle jest możliwe. Chodzi o wspomnianą już Kartę Diagnostyki i Leczenia Onkologicznego, czyli zieloną kartę DiLO. Jest to dokument (wcale nie zielony) wystawiany przez lekarza POZ osobie, u której podejrzewa nowotwór. Może wystawić ją też lekarz innej specjalności³.
Karta onkologiczna DiLO jest wydawana pacjentowi. Zawsze wygląda tak samo – to dwustronicowy dokument, na którym znajdują się m.in.:

• unikalny numer identyfikacyjny (ważny przy rejestracji),
• Twoje dane,
• dane lekarza, który ją wystawił,
• numer telefonu do koordynatora leczenia,
• Twój podpis.

To w niej kolejni medycy (lub koordynator leczenia) będą wpisywać wyniki badań, rozpoznania i dokumentować przebieg leczenia⁶.

Karta DiLO i szybka terapia onkologiczna, do której ona uprawnia, to narzędzia, które powstały, by usprawnić diagnozę i leczenie nowotworu. Dlatego jeśli zastanawiasz się, czy karta DiLO oznacza raka, spieszymy z odpowiedzią: nie! Prawdopodobnie w Twoim organizmie odkryto jakieś niepokojące zmiany, ale teraz jesteś na najprostszej drodze do tego, by otrzymać diagnozę i rozpocząć leczenie. Z zieloną kartą rozpoznanie przebiegnie dużo sprawniej niż w przypadku tradycyjnej ścieżki. Jej wydanie formalnie rozpoczyna proces szybkiej terapii onkologicznej: od tego momentu jako pacjent jesteś w systemie ochrony zdrowia traktowany priorytetowo.